Politiek is mensenwerk, en voor het opzetten van een goede Public Affairs strategie is kennis van de Tweede Kamerleden van groot belang. Elk kamerlid heeft zijn eigen voorkeur en speerpunten, en heeft binnen de kaders van het partijprogramma (en eventueel regeerakkoord) een zekere vrijheid om initiatief te nemen en persoonlijke keuzes te maken in de opstelling en invloed op het stemgedrag van de partij.
Welke huidige Kamerleden en bewindspersonen gaan we gaan terugzien na 15 maart? Welke nieuwkomers vinden we op de lijsten en welke bewindspersonen geven aan wel beschikbaar te zijn voor een regeringsambt maar hebben geen behoefte om terug te keren in de Kamer? Verrassend is in ieder geval de compleet verschillende keuzes die de – nu nog – coalitiepartijen hebben genomen in het samenstellen van de kandidatenlijsten.
VVD gaat voor ervaring
Van de 40 huidige Kamerleden van de VVD staan er 16 niet op de nieuwe kandidatenlijst, waarvan het ontbreken van Ton Elias, in ieder geval voor hemzelf, als grootste verrassing wordt gezien. Van de huidige bewindspersonen keren alleen Mark Rutte (Minister-President), Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie), Klaas Dijkhof (Veiligheid en Justitie) en Sander Dekker (OCW) terug op de kandidatenlijst, en lijken Stef Blok (Wonen en Rijksdienst), Edith Schippers (VWS), Ard van der Steur en Eric Wiebes (Financiën) nog wel open te staan voor een positie als bewindspersoon. De rest van de top 10 wordt aangevuld met de fractievoorzitter Halbe Zijlstra en de belangrijkste woordvoerders op Financiën, Economische en Buitenlandse Zaken en Veiligheid en Justitie. Halbe Zijlstra heeft wel al door laten schemeren grote voorkeur te hebben voor een positie als bewindspersoon en ziet zichzelf niet snel terug in de Kamer keren.
Dennis Wiersma is met zijn nummer 11 de hoogste nieuwkomer, deze oud FNV jong bestuurder en oud LPFer is op het moment gemeenteraadslid voor de VVD in de gemeente Utrecht. De volgende 3 verkiesbare nieuwkomers op de kandidatenlijst bestaan uit de medewerkers van minister Kamp (EZ) en minister Blok (Wonen en Rijksdienst), en een raadslid uit de gemeente Amsterdam. Het lijkt erop dat de VVD de kandidatenlijst voornamelijk heeft opgesteld op basis van politieke ervaring, niet alleen de parlementaire politiek in de Tweede Kamer en lokaal maar die ook weten hoe de hazen lopen binnen de ministeries.
Duidelijk is in ieder geval dat de VVD tevreden lijkt te zijn met hoe het de afgelopen 4 jaar is gegaan en dat ze voorsorteren op een nieuwe periode als regeringspartij. Het tegenovergestelde is te zien bij hun – nu nog – coalitiepartner.
PvdA maakt schoon schip
Net zoals bij de VVD zal een groot deel van de huidige Kamerleden van de PvdA niet terugkeren na 15 maart, wel lijkt deze klap op basis van de huidige peilingen iets harder aan te komen (ongeveer 11 zetels).
Van de huidige 35 Kamerleden staan er slechts 12 in de top 25. Vier bewindspersonen (Lodewijk Asscher, Sharon Dijksma, Jeroen Dijselbloem en Lilianne Ploumen) en de voorzitter van de Tweede Kamer (Khadija Arib) staan allen in de top tien op een verkiesbare plek. Daarnaast zijn er negen nieuwkomers te vinden bij de eerste 25 kandidaten. De PvdA gaat de verkiezingen dus niet alleen in met een nieuwe lijsttrekker, maar lijkt ook een deel van de huidige Kamerleden ruimte moeten maken voor frisse mensen.
Van de PvdA bewindspersonen hebben Jetta Klijnsma (Sociale Zaken), Jet Bussemaker (OC&W), Martijn van Dam (Economische Zaken), Bert Koenders (Buitenlandse Zaken), en Martin van Rijn (VWS) aangegeven open te staan om alleen terug te keren als bewindspersoon. Ronald Plasterk staat weet zelf nog niet of hij beschikbaar is voor een positie van bewindspersoon.
De hoogste nieuwkomer van de PvdA heeft een achtergrond bij de vakbonden, Gijs van Dijk is op dit moment vicevoorzitter bij de FNV en staat op plek 5. Gevolgd door publiciste Kirsten van den Hul en William Moorlag (Statenlid Groningen) op plek 8 en 9. De overige nieuwkomers in de top 25 staan op basis van de huidige peilingen niet verkiesbaar. Maar hebben 5 van de 6 al politieke ervaring door voor de PvdA in het Europarlement, als Statenlid of in de gemeenteraad plaats te hebben genomen.
Onder leiding van Asscher lijkt de PvdA schoon schip te maken en kijkend naar de nieuwkomers die het wel lijken te halen kiezen ze met een vakbondspersoon voor een duidelijk links gezicht, maar ook voornamelijk voor ervaring.
Tot slot
Na vier jaar regeren gaan de coalitiepartijen een eigen weg, maar het is maar te bezien of we veel nieuwe gezichten na 15 maart in de Kamer zullen treffen. Het is zelfs bij regeringsdeelname van een of beide partijen te verwachten dat een groot deel van de bewindspersonen terugkeren in de Tweede Kamer, en er dus ondanks enige nieuwkomers op de lijsten de vertrouwde gezichten toch de overhand zullen hebben.
